Óheppinn

Gunnar Haraldsson, hagfræðingur, útskýrði fyrir okkur dásemdir einkaeignar á vatni í Kastljósi sjónvarpsins í gær. Eða gerði það ekki, svo sjálfsögð sannindi þykja svoleiðis menntuðu fólki einkaeign á öllum sköpuðum hlutum.

Af hverju hagfræðimenntun er heppilegur bakgrunnur fyrir upplýst viðhorf til svoleiðis mála er áreiðanlega merkileg stúdía, svolítið eins og að biðja múslímskan Imam að vera álitsgjafi um trúfrelsi. Út kemur einörð skoðun, en undirbyggingin ekki endilega traust, enda svarið gefið fyrirfram.

Það er allavega ljóst að rökvísi er ekki aðalmálið þegar kemur að því að sannfæra menn um jafn sjálfsagða hluti og að einkaeign sé góð. Gefum Gunnari orðið:

Annað sem ætti að nefna er að eignaréttur er alltaf varinn með lögum, og það er í raun löggjafans að ákvarða mörk þessa eignaréttar og vernd hans og svo framvegis.

þannig ég held að fólk þurfi ekki að óttast, hvorki hér á landi né annarsstaðar að þetta sé eitt af því sem safnist bara á fárra hendur og svo verði bara skrúfað fyrir kranann hjá sumum þegar einhver hefur ekki efni á að kaupa vatn.

Glöggir lesendur átta sig vonandi á að þrátt fyrir orsakatenginguna "þannig að" þá leiðir fyrri málsgreinina ekki af þeirri fyrri. Þó svo stjórnvöld eigi að ákvarða mörk eignaréttar þá er ekki þar með sagt að þau setji þau mörk á þann stað sem Gunnar nefnir, nefnilega að þeir sem ekki geta borgað fái ekkert vatn.

Hverskonar eignaréttur væri það líka - að þurfa að gefa þeim eign sína sem ekki geta borgað?

Er ekki lokað fyrir símann hjá fólki sem ekki borgað? Og var það ekki gert líka í gamladaga þegar síminn var ekki í "einkaeign"?

Skemmtilegt samt að sjá hvað hagfræðingurinn hefur mikla trú á velvilja ríkisvaldsins. Eða í það minnsta gagnsemi þess til að þagga niður í fólki sem vill ekki að olíufélög eða alþjóðlegar Group-ur eignist allt drykkjarvatn á landinu.

"Hafið ekki áhyggjur - ríkið mun ekki leyfa vondu kapítalistunum að neita aumingjum um vatn. En það er samt betra að vondu kapítalistarnir fái að eiga vatnið. Ríkið getur þá borgað þeim fyrir vatnið sem aumingjar sem ekki geta borgað sjálfir
fá. Aumingjarnir eiga samt auðvitað að fara aftast í röðina.

Af hverju? Engar bjánaspurningar hér. Af hverju er himininn blár?"